Impact

Wat je eigenlijk in alle discussies over impact investing en in alle gebruik van de term wel terug ziet, is dat het er om gaat dat we bij investeringen niet alleen kijken naar financiële rendementen maar ook naar social returns (of in het Nederlands ‘maatschappelijk rendement’), naar de mate waarin een investering bij draagt aan het oplossen van maatschappelijke problemen. Eén van de inzichten waar je dan in de praktijk en in de literatuur al snel op stuit, is dat die twee elkaar ook niet hoeven te bijten: het is mogelijk om zo te investeren dat er sprake is van financieel rendement én van maatschappelijk rendement. En als je dat maatschappelijke rendement expliciteert en daarover transparant rapporteert, dan is eigenlijk voor velen de klus wel geklaard, dan ben je impact investor. Ik vind dat net wat te makkelijk en net wat te snel. Laat ik daar een paar redenen voor noemen.

Allereerst, er is bijna altijd wel een social return. Dus als impact investing niets anders is dan het aan kunnen tonen van zo’n maatschappelijk rendement, is het ook niet zo bijzonder en grensverleggend als vaak gepretendeerd. Uitdagender zou zijn om het uitgangspunt te hanteren dat het bij impact investing er uiteindelijk om moet gaan dat het financieel rendement minder belangrijk wordt ten opzichte van het maatschappelijk rendement. Kijk, dán wordt het moeilijk maar ook interessant. Een tweede kritiek op hoe vaak wordt omgegaan met het begrip impact investing is dat je ziet dat investeerders ‘ook’ aan impact investing doen. Oftewel, ze doen wat ze altijd deden maar doen daarnaast ook investeringen met maatschappelijk rendement. Vind ik ook allemaal net iets te makkelijk. Want hoe zit het dan met de rest van je portefeuille? Blijft daar het financieel rendement leidend? En kan dat betekenen dat je weliswaar in het ene deel van je portefeuille bewust investeert in social impact maar in het andere deel van je portefeuille investeert in activiteiten die daar eigenlijk strijdig mee zijn? Lijkt me niet de bedoeling. Echte impact investors passen het concept op hun hele portefeuille toe. Een derde kritiek tenslotte gaat over pogingen tot meeliften op dit mooie begrip. Denk aan grote commerciële investeerders in medicijnontwikkeling die hun bedrijf uiteindelijk verkopen aan big pharma die het medicijn uiteindelijk tegen maatschappelijk onaanvaardbare prijzen op de markt zetten. We zien tegenwoordig dat deze investeerders zich ook impact investor noemen, met als argument dat ze gezondheid bevorderen en dat is toch zeker impact? Ja, maar zo lang het financieel rendement leidend blijft heeft dit wat mij betreft niets met impact investing te maken.

Welke lessen leren wij hier nu uit als Invest-NL? Hoe vullen wij het in? Als volgt:

• Wij maximaliseren impact bij voldoende financieel rendement. En dat is dus iets heel anders dan dat wij ons financieel rendement maximaliseren en er impact bij doen.
• Wij focussen op investeringen waar we een grote bijdrage kunnen leveren aan het oplossen van maatschappelijke problemen. Die focus is bij ons bijvoorbeeld de overgang naar een carbonneutrale en circulaire economie.
• Wij ontwikkelen impact-analyses die volledig geïntegreerd zijn in ons investeringsproces, net als risico en rendement. Het is niet iets wat we er met de haren bij slepen als de beslissing al lang genomen is. En als de investering eenmaal gedaan is, houden we in de gaten of de voorspelde impact er in de praktijk ook van komt.
• Wij spreken business partners, fondsen waarmee we werken en bedrijven waar we in investeren aan op de manier waarop zij om gaan met impact. En we proberen het onderdeel van onze zakelijke relatie te maken dat ook zij impact serieus nemen.
• Wij rapporteren transparant over hoe we om gaan met impact, wat ons wel lukt en wat ons (nog) niet lukt. En dus zijn we er ook op aanspreekbaar.

Invest-NL en impact investing. Geen makkelijk verhaal, niet zo maar meeliften op een hippe trend. Maar wel een mooi verhaal en een enorme uitdaging.

Wil je meer horen over impact investing? Meld je dan aan voor het event op 1 december "Co-financing our Future" hét peer-to-peer event voor impact-investerend Nederland.

Wouter Bos
CEO Invest-NL