Inzicht in circulaire restwaarde maakt duurzame schoolgebouwen betaalbaar

Onderwijs als schoolvoorbeeld van circulair bouwen 

Veel gemeenten willen duurzaam bouwen. Schoolbesturen willen gezonde, toekomstbestendige leeromgevingen. Maar bij circulair bouwen lopen ze vaak vast op de rekensom. De hogere investeringskosten staan op papier vaak niet in verhouding tot de opbrengsten — simpelweg omdat circulaire meerwaarde, zoals hergebruik en langere levensduur, buiten beeld blijft. Juist deze restwaarde zorgt voor betere overwegingen bij de aanvang van de bouw.  

Invest-NL ontwikkelde daarom in 2024 samen met Alba Concepts en bbn adviseurs een uniforme methode die de financiële restwaarde van gebouwen berekenbaar maakt . Dit jaar is deze methodiek  binnen het Programma Onderwijshuisvesting – in opdracht van het Ministerie van OCW, VNG, PO-Raad en VO-Raad – geschikt gemaakt voor schoolgebouwen. Met de methodiek wordt zichtbaar wat circulair bouwen oplevert en wordt het een volwaardige optie binnen investeringsafwegingen en financieringsmodellen. 

“Circulariteit wordt pas aantrekkelijk als je aantoonbaar en betrouwbaar kunt laten zien wat de restwaarde is. Deze methodiek maakt de restwaarde van een gebouw tastbaar, berekenbaar en toepasbaar. Dat maakt het verschil voor een financierbare businesscase.”  — Henk ter Elst, Opgavemanager Duurzaam Veenendaal bij de gemeente Veenendaal 

Van flexwoningen naar schoolgebouwen 

De nieuwe standaard bouwt voort op de aanpak die Invest-NL eerder ontwikkelde voor circulaire flexwoningen. Daarbij bleek: als je inzicht biedt in de hergebruikwaarde van bouwdelen, ontstaat er ruimte voor financiering. 

“Wat we leerden bij flexwoningen, passen we nu breder toe. Met een restwaardeberekening gebaseerd op hergebruikpotentieel kunnen we circulariteit aantoonbaar maken én dus financierbaar,” zegt Jules Hercules, team lead Gebouwde Omgeving bij Invest-NL. 

Het team Gebouwde Omgeving werkt vanuit diezelfde gedachte aan opschaalbare oplossingen voor maatschappelijk vastgoed. Denk aan gemeentelijke gebouwen, sportaccommodaties en zorginstellingen. Telkens met dezelfde inzet: duurzame en circulaire bouw haalbaar maken door de businesscase te verbeteren. 

Van restpost naar restwaarde 

De methodiek maakt gebruik van een vaste systematiek waarbij de restwaarde van producten, elementen of modules wordt berekend op basis van de bouwkosten, met aftrek van kosten zoals demontage en transport. Dat levert een getal op dat bouwkostendeskundigen kunnen inschatten, accountants kunnen controleren en financiers kunnen narekenen en verwerken in aflossingsschema’s. 

Breed gedragen in de markt 

Tijdens vastgoedbeurs Provada wordt de methode gepresenteerd en onderschreven door partijen uit de hele keten: van bouwkostendeskundigen tot accountants. De ambitie is duidelijk: deze standaard moet de norm worden voor circulaire restwaardeberekening in onderwijshuisvesting. 

En daarna? Het team kijkt ook naar de toepassing op ander soort maatschappelijk vastgoed. Met deze aanpak leggen we de financiële basis onder circulaire keuzes in elk type vastgoed en kunnen we de transitie naar duurzame bouw versnellen.